Tussen de groene rijstvelden van Java rijst een gigantische boeddhistische tempel de lucht in: de Borobudur. Met een omtrek van vijf kilometer en een steenoppervlak van ruim 60.000 vierkante kilometer is dit het grootste boeddhistische heiligdom ter wereld.
De Borobudur in Centraal-Java ligt ongeveer veertig kilometer ten noordwesten van de stad Yogyakarta. De boeddhistische tempel is gebouwd op en over een berg in de vorm van een terrasvormige afgeplatte piramide. De negen verdiepingen waaruit de Borobudur is opgebouwd, vormen een gids naar de boeddhistische verlichting voor priesters en pelgrims.
Waarom Borobudur?
De Borobudur is een van de meest indrukwekkende en mystieke bezienswaardigheden van Indonesië en een absolute must-see tijdens je rondreis Indonesië. Deze boeddhistische tempel, gelegen in Centraal-Java, is een meesterwerk van architectuur en spirituele betekenis. Het uitgestrekte complex bestaat uit negen lagen met meer dan 2.000 unieke reliëfs en 504 levensgrote boeddhabeelden. Het beklimmen van de trappen naar de top van de Borobudur biedt niet alleen een adembenemend uitzicht over het omliggende landschap, maar heeft voor velen ook een spirituele betekenis.
Symbool van de microkosmos
Op de eerste vier verdiepingen met rechthoekige terrassen zie je ruim 1.500 reliëfs die het leven van Boeddha afbeelden. Op de drie hoger gelegen cirkelvormige terrassen vind je meer dan vierhonderd stoepa's met in elk daarvan een Boeddhabeeld.
De Borobudur is niet alleen het hoogste symbool van het boeddhisme, maar verbeeldt ook het totale universum. De tempel staat symbool voor de drie niveaus van de microkosmos: in het eerste niveau zie je de wereld van het menselijke verlangen dat wordt beïnvloed door negatieve impulsen.
In het middelste niveau is de mens in controle over zijn negatieve impulsen en gebruikt hij zijn positieve impulsen. En in het laatste niveau is de mens niet langer beperkt door fysieke en materiële verlangens en kan hij onbelemmerd naar het Nirwana.
Boeddhistische centrum in Java
De Borobudur is waarschijnlijk gebouwd rond het einde van de zevende na Christus, onder leiding van de Sailendra-dynastie. Deze machthebbers beschouwden het boeddhisme om de eigen positie te versterken.
Naar schatting hebben zo'n 46.000 steenhouwers, beeldhouwers, metselaars en dragers bijgedragen aan deze klus. Ongeveer anderhalve eeuw was de Borobudur het spirituele centrum van het boeddhisme in Java.
Bedolven onder stof na vulkaanuitbarsting
Een uitbarsting van de vulkaan Merapi bracht daar verandering in. Een grote stoflaag bedekte de Borobudur. Het complex werd vergeten. Pas in de achttiende eeuw herontdekte Sir Thomas Raffles, een Engelse machthebber over Java tijdens het Britse bewind in Nederlands-Indië van 1811 tot 1815, het complex.
In 1907 en 1914 werden er pogingen gedaan om de Borobudur te restaureren maar door een gebrek aan financiën werden deze pogingen gestaakt.
Werelderfgoed
Na de schade van twee lichte aardbevingen in 1961 zag men in dat de plannen om de Borobudur te restaureren professioneel moesten worden aangepakt. Anders zou dit unieke monument voor altijd verloren zijn.
In 1975 begon men met technische steun van Nederland, Frankrijk en de UNESCO met het restauratie van de Borobudur. In 1983 werd de machtige tempel weer opengesteld voor het publiek. Sindsdien staat het op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Waisak
Jaarlijks vindt bij de Borobudur een belangrijke boeddhistische viering plaats: Waisak. De geboorte, de verlichting én de dood van Boeddha worden met Waisak gevierd. Duizenden pelgrims en monniken wandelen acht kilometer van Mendut naar Borobudur en dragen oranje bloemen, kaarsen en offers.
De processie begint 's avonds als de maan de tempel verlicht. De kaarsen worden aangestoken en de monniken beginnen met bidden, mediteren en chanten. Het gaat de hele nacht door tot het hoogtepunt van de prachtige zonsopgang.
Hoe bereik je de Borobudur?
Wie de Borobudur wilt bezoeken, boekt een tour naar de boeddhistische tempel vanuit de nabijgelegen stad Yogyakarta. Na een busrit van ongeveer een uur heb je de stad verruild voor dit indrukwekkende complex.
De beste rijd om de Borobudur te zoeken is 's ochtends heel erg vroeg, voor zonsondergang. Zet je wekker midden in de nacht en ga mee op een van de sunshine tours. Je ziet de zon opkomen achter de Merapi vulkaan en over de boeddhabeelden schijnen. Een uitzicht dat je niet snel vergeet! Op de website van Borobudur vind je meer over de historie en andere praktische informatie.
