Borobudur Jouw vakantie naar Indonesië begint hier!
9,0
8,9 Algemene ervaring
9,4 Schoonheid
9,2 Interessant
9,4 Authenticiteit
8,2 Bereikbaarheid

Borobudur

door Willeke van Doorn

Tussen de groene rijstvelden van Java rijst een gigantische boeddhistische tempel de lucht in: de Borobudur. Met een omtrek van vijf kilometer en een steenoppervlak van ruim 60.000 vierkante kilometer is dit het grootste boeddhistische heiligdom ter wereld.

De Borobudur in Centraal-Java ligt ongeveer veertig kilometer ten noordwesten van de stad Yogyakarta. De boeddhistische tempel is gebouwd op en over een berg in de vorm van een terrasvormige afgeplatte piramide. De negen verdiepingen waaruit de Borobudur is opgebouwd, vormen een gids naar de boeddhistische verlichting voor priesters en pelgrims.

ZELF NAAR Borobudur?

Bekijk alle 47 reizen naar Borobudur

Waarom Borobudur?

De Borobudur is een van de meest indrukwekkende en mystieke bezienswaardigheden van Indonesië en een absolute must-see tijdens je rondreis Indonesië. Deze boeddhistische tempel, gelegen in Centraal-Java, is een meesterwerk van architectuur en spirituele betekenis. Het uitgestrekte complex bestaat uit negen lagen met meer dan 2.000 unieke reliëfs en 504 levensgrote boeddhabeelden. Het beklimmen van de trappen naar de top van de Borobudur biedt niet alleen een adembenemend uitzicht over het omliggende landschap, maar heeft voor velen ook een spirituele betekenis. 

Symbool van de microkosmos

Op de eerste vier verdiepingen met rechthoekige terrassen zie je ruim 1.500 reliëfs die het leven van Boeddha afbeelden. Op de drie hoger gelegen cirkelvormige terrassen vind je meer dan vierhonderd stoepa's met in elk daarvan een Boeddhabeeld.

De Borobudur is niet alleen het hoogste symbool van het boeddhisme, maar verbeeldt ook het totale universum. De tempel staat symbool voor de drie niveaus van de microkosmos: in het eerste niveau zie je de wereld van het menselijke verlangen dat wordt beïnvloed door negatieve impulsen.

In het middelste niveau is de mens in controle over zijn negatieve impulsen en gebruikt hij zijn positieve impulsen. En in het laatste niveau is de mens niet langer beperkt door fysieke en materiële verlangens en kan hij onbelemmerd naar het Nirwana.

Boeddhistische centrum in Java

De Borobudur is waarschijnlijk gebouwd rond het einde van de zevende na Christus, onder leiding van de Sailendra-dynastie. Deze machthebbers beschouwden het boeddhisme om de eigen positie te versterken.

Naar schatting hebben zo'n 46.000 steenhouwers, beeldhouwers, metselaars en dragers bijgedragen aan deze klus. Ongeveer anderhalve eeuw was de Borobudur het spirituele centrum van het boeddhisme in Java.

Bedolven onder stof na vulkaanuitbarsting

Een uitbarsting van de vulkaan Merapi bracht daar verandering in. Een grote stoflaag bedekte de Borobudur. Het complex werd vergeten. Pas in de achttiende eeuw herontdekte Sir Thomas Raffles, een Engelse machthebber over Java tijdens het Britse bewind in Nederlands-Indië van 1811 tot 1815, het complex.

In 1907 en 1914 werden er pogingen gedaan om de Borobudur te restaureren maar door een gebrek aan financiën werden deze pogingen gestaakt.

Werelderfgoed

Na de schade van twee lichte aardbevingen in 1961 zag men in dat de plannen om de Borobudur te restaureren professioneel moesten worden aangepakt. Anders zou dit unieke monument voor altijd verloren zijn.

In 1975 begon men met technische steun van Nederland, Frankrijk en de UNESCO met het restauratie van de Borobudur. In 1983 werd de machtige tempel weer opengesteld voor het publiek. Sindsdien staat het op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Waisak

Jaarlijks vindt bij de Borobudur een belangrijke boeddhistische viering plaats: Waisak. De geboorte, de verlichting én de dood van Boeddha worden met Waisak gevierd. Duizenden pelgrims en monniken wandelen acht kilometer van Mendut naar Borobudur en dragen oranje bloemen, kaarsen en offers.

De processie begint 's avonds als de maan de tempel verlicht. De kaarsen worden aangestoken en de monniken beginnen met bidden, mediteren en chanten. Het gaat de hele nacht door tot het hoogtepunt van de prachtige zonsopgang.

Hoe bereik je de Borobudur?

Wie de Borobudur wilt bezoeken, boekt een tour naar de boeddhistische tempel vanuit de nabijgelegen stad Yogyakarta. Na een busrit van ongeveer een uur heb je de stad verruild voor dit indrukwekkende complex. 

De beste rijd om de Borobudur te zoeken is 's ochtends heel erg vroeg, voor zonsondergang. Zet je wekker midden in de nacht en ga mee op een van de sunshine tours. Je ziet de zon opkomen achter de Merapi vulkaan en over de boeddhabeelden schijnen. Een uitzicht dat je niet snel vergeet! Op de website van Borobudur vind je meer over de historie en andere praktische informatie.

Reizen Borobudur

Reviews Borobudur

Onwerkelijke plek (bezocht in september 2016)

Review geschreven door Michel Kempers op 02 december 2019

Op reis door Indonesië en deze tempel was een van de eerste dingen die op mijn to do lijst stond. Onwerkelijk hoe zo'n indrukwekkend bouwwerk is ontstaan en bewaard is gebleven in zo'n goede staat. De tempel is een van de mooiste plekken die ik ooit heb bezocht.

9,6
9 Algemene ervaring
10 Schoonheid
10 Interessant
10 Authenticiteit
9 Bereikbaarheid

Pluspunten Borobudur

  • Betaalbaar
  • Bereikbaar
  • Prachtig

Minpunten Borobudur

  • Veel toeristen
Ultieme tip: Voor zonsopgang aankomen en dan wachten op het moment dat de zon opkomt. Steeds zie je iets meer van de tempel met al z'n details en de schitterende omgeving waar die staat.
Aangeraden voor: Backpackers, Stellen, Avonturiers, Cultuurliefhebbers

Sunrise Borobudur (bezocht in mei 2019)

Review geschreven door Angelique Verhelst op 18 november 2019

Het vroege opstaan word erg beloond om de sunrise mee te maken op de Borobudur. Er hangt een rustige sfeer, over heel het complex. Zelf stonden we er met ongeveer 100 andere mensen die ochtend in mei.

Ultieme tip: Zorg dat je er bent om de sunrise mee te maken
Aangeraden voor: Backpackers, Stellen, Avonturiers, Cultuurliefhebbers

3 x gezien , 3 x adembenemend (bezocht in juli 2017)

Review geschreven door Bastiaan De Koning op 10 november 2018

Eerste keer in 1990 stond ie in de steigers , in 2002 zo goed als helemaal gerestaureerd m.i. en laatste keer geheel op ons gemak kunnen kijken omdat er weinig tourists waren . Mooiste tijd om te gaan is inde ochtend

9,4
10 Algemene ervaring
10 Schoonheid
9 Interessant
10 Authenticiteit
8 Bereikbaarheid

Pluspunten Borobudur

  • niet duur

Minpunten Borobudur

  • niet toegankelijk voor gehandicapten
Ultieme tip: Probeer op eigen gelegenheid te gaan met een prive chauffeur
Aangeraden voor: Gezinnen, Backpackers, Stellen, Avonturiers, Natuurliefhebbers, Cultuurliefhebbers

Een ochtend bij de Borobudur (bezocht in november 2017)

Review geschreven door Lotte van den Aardwegh op 10 december 2017

Heel vroeg gingen we met een busje naar de heuvel een stukje van de Borobudur verwijderd. Daar hebben we gewacht tot de zon op kwam en gekeken naar hoe de Borobudur langzaam zichtbaar werd. Een gaaf gezicht was vooral het uitzicht, want het was heel heiig. De Borobudur zelf is erg klein vanaf deze afstand. Daarna gingen we naar de Borobudur zelf. Het was nog vroeg en er waren nog niet veel toeristen. Heel gaaf om alle 9 etages te beklimmen. Zoals bekend zijn de onderste 6 vierkant en de bovenste 3 rond. Rond de grote stulpa zijn allemaal kleinere gebouwd. Een erg gaaf gezicht en het staat midden in de groene natuur. Naarmate het later werd kwamen er meer toeristen, wat het minder magisch maakte. Ook kwamen er scholieren die je willen interviewen voor school (ze willen westerse mensen interviewen...) en veel mensen die foto’s met je willen. Erg gek en bijzonder om mee te maken.

8,8
8 Algemene ervaring
9 Schoonheid
9 Interessant
9 Authenticiteit
nvt Bereikbaarheid

Pluspunten Borobudur

  • wereldwonder
  • boeddhisten tempel
  • midden in de natuur

Minpunten Borobudur

  • toeristisch
  • een mega markt bij de uitgang waar je niet omheen kunt
Ultieme tip: Ga op tijd!!
Aangeraden voor: Gezinnen, Backpackers, Stellen, Vriendengroep, Avonturiers, Luxe reizigers, Cultuurliefhebbers

Prachtige zonsopgang bij de Borobudur! (bezocht in september 2017)

Review geschreven door Wendy Van de Hel op 12 november 2017

Eén van de hoogtepunten van onze reis naar Indonesië: de zonsopgang bij de Borobudur bekijken. Vroeg je bed uit, maar het is het waard! Wat een prachtig wereldwonder! Om nooit meer te vergeten! Het uitzicht op de vulkaan waar de zon achter vandaan op komt is echt prachtig. De tempel ziet er geweldig uit!

9,4
9 Algemene ervaring
10 Schoonheid
10 Interessant
10 Authenticiteit
8 Bereikbaarheid

Pluspunten Borobudur

  • zonsopgang
  • wereldwonder
  • bereikbaar

Minpunten Borobudur

  • touristenpleister
Ultieme tip: Ga met zonsopgang! Het is de moeite en het vroege opstaan meer dan waard!
Aangeraden voor: Gezinnen, Backpackers, Stellen, Vriendengroep, Avonturiers, Luxe reizigers, Budget reizigers, Natuurliefhebbers, Cultuurliefhebbers

Prachtig (bezocht in juli 2017)

Review geschreven door Diana Blom op 08 november 2017

Een geweldige zonsopgang gezien, 1 om nooit meer te vergeten! De mensen zijn vriendelijk en behulpzaam en na de zonsopgang staat de koffie klaar met een lekkernij.
Entree geld is rond de 20 euro maar zeker de moeite waard!

Pluspunten Borobudur

  • betaalbaar
  • vriendelijke mensen
  • prachtige locatie
Ultieme tip: Geniet van de magie van de zonsopgang.
Aangeraden voor: Gezinnen, Backpackers, Stellen, Vriendengroep, Avonturiers, Luxe reizigers, Budget reizigers, Natuurliefhebbers, Cultuurliefhebbers

Borbudur (bezocht in oktober 2014)

Review geschreven door debbie lubken op 11 mei 2017

Een fantastisch uitzicht met indrukwekkende beelden. Ga lekker vroeg want heb je ook nog het indrukwekkende zonsopgang, die je extra meemaakt. Trek wel goeie schoenen aan. Veel trappen lopen. Maar wel echt de moeite waard

Ultieme tip: Trek goeie schoenen aan. De trappen kunnen glad zijn.
Aangeraden voor: Gezinnen, Backpackers, Avonturiers, Natuurliefhebbers, Cultuurliefhebbers

Dit moet je gezien hebben! (bezocht in april 2016)

Review geschreven door Anita Koremans op 17 juli 2016

De Borobudur is de grootste boeddhistische tempel ter wereld en heeft 9 etages en 400 stoepa's (dat zijn die soort klokken/bellen). In iedere stoepa zit een Boeddha. Eenmaal bovenin sta je op 40 meter hoogte, dit lijkt overigens meer. De onderste 6 etages zijn vierkant en de bovenste 3 zijn rond. De Borobudur staat op de UNESCO werelderfgoedlijst.

Doordat wij zo'n beetje de eerste waren (6.00 uur) hadden we de tempel bijna voor onszelf en dat was zo mooi en bijzonder! Het was al erg vochtig en warm zo vroeg in de morgen en er is geen schaduw. Als je later op de dag gaat is het denk ik bijna niet te doen.

Eenmaal boven aangekomen heb je een prachtig uitzicht over de bergen, de groene rijstvelden en de vele bomen. Met de zon die net opgekomen was en nog wat nevel gaf dit een fantastisch uitzicht! Het is zo bizar hoe ze dit hebben kunnen maken. Alle stoepa's zijn gelijk en er zijn zo bizar veel details in de tempel dat je er gewoon niet bij kunt hoe dit mogelijk is. Als je hier over nadenkt wordt deze tempel nog bijzonderder.

Ik heb heel erg de tijd genomen om alles in mij op te nemen. Heb even gezeten en genoten van het prachtige uitzicht. Er waren een aantal mensen aan het bidden en ook dit ritueel is heel bijzonder om te zien. Je moet iedere etage 7 keer rondlopen en met de klok mee. Dit moet je zelf eigenlijk ook doen alleen wist ik dat niet en ik ben dus ook de andere kant opgelopen. Het is zo'n rustgevende plek en ik wilde hier altijd al graag naartoe en ben ontzettend blij dat ik ervoor heb gekozen om toch nog naar Java te vliegen. Ik had dit echt niet willen missen!

10,0
10 Algemene ervaring
10 Schoonheid
10 Interessant
10 Authenticiteit
10 Bereikbaarheid

Pluspunten Borobudur

  • mooi
  • bijzonder
  • indrukwekkend
  • omgeving

Minpunten Borobudur

  • niets
Ultieme tip: Zorg dat je hier al vroeg in de ochtend bent om 6.00 uur dan is het nog niet druk en ook nog niet zo warm. Als het mooi weer is ga dan de zonsopgang bekijken!
Aangeraden voor: Gezinnen, Backpackers, Stellen, Vriendengroep, Avonturiers, Luxe reizigers, Budget reizigers, Natuurliefhebbers, Cultuurliefhebbers

De mooiste tempel (bezocht in december 2015)

Review geschreven door Jan Roelofs op 20 juni 2016

Een van de mooiste en imposantste, door mensenhanden gebouwde constructie. Ondanks de vele bezoekers, geeft het rust.

9,6
9 Algemene ervaring
10 Schoonheid
10 Interessant
10 Authenticiteit
9 Bereikbaarheid

Pluspunten Borobudur

  • De ligging in de natuurlijke omgeving
Ultieme tip: Ga zo vroeg mogelijk om de vele bezoekers te mijden en vanwege de temperatuur. Ga niet direct de eerste trap op, maar zoek een trap aan de zijkanten, dat is rustiger.
Aangeraden voor: Stellen, Avonturiers, Natuurliefhebbers, Cultuurliefhebbers

Sportief de borobudur bezoeken (bezocht in september 2015)

Review geschreven door Silvy Winter op 18 mei 2016

Hiken naar een top om deze bij zonsopgang te zien was een hele klim. Helaas was het toen bewolkt! Inspanning voor niets maar uiteindelijk zelf de borobudur beklommen en dit was adembenemend!

9,0
9 Algemene ervaring
9 Schoonheid
9 Interessant
9 Authenticiteit
9 Bereikbaarheid

Pluspunten Borobudur

  • meesterstuk
  • menselijke creatie
  • boedistisch

Minpunten Borobudur

  • goed ter been zijn
Ultieme tip: Als je aan t eind de marktkooplieden wilt ontwijken ga dan via andere route rechtstreeks naar de uitgang
Aangeraden voor: Cultuurliefhebbers

Zeer indrukwekkend (bezocht in november 2013)

Review geschreven door Ed Honders op 26 april 2016

Als je bij de borobudur bent ga dan ook een kijkje nemen bij de prembanan tempel in solo. Ook geweldig mooi.

9,2
10 Algemene ervaring
10 Schoonheid
10 Interessant
10 Authenticiteit
6 Bereikbaarheid
Ultieme tip: Zorg dat je boven bent rond zonsopgang . De kleuren zullen je versteld doen staan een onvergetelijke ervaring.
Aangeraden voor: Gezinnen, Backpackers, Stellen, Natuurliefhebbers, Cultuurliefhebbers

Een indrukwekkend historisch bouwwerk (bezocht in januari 2014)

Review geschreven door Roos Sekewael op 13 april 2016

Tweemaal heb ik deze prachtige Boeddhistische tempel mogen bezoeken. De eerste keer in de middag en de keer daarna met zonsopgang. Hoewel de Borobudur bekend staat als "de tempel bij Yogyakarta", moet de reistijd niet onderschat worden. 's Middags doe je er al snel 1,5 uur over vanuit Yogyakarta door het drukke verkeer. Maar het is het zeker waard.

Eenmaal aangekomen zie je het enorme bouwwerk al tussen de bomen door op een verhoogd platform te gaan staan. Een mooi park is aangelegd voordat je de tempel betreedt via de stenen trappen. De 9e-eeuwse tempel bestaat uit verschillende niveaus die de boeddhistische kosmos vertegenwoordigen met gedetailleerde reliëfs die de verhalen van de Boeddha uitbeelden.

De iconische stupa's (koepels) met Boeddhabeelden erin kun je op de hogere niveaus vinden, vanwaar je bovendien een prachtig uitzicht hebt op de omringende bossen, bergen en vulkanen. Het is er echter altijd wel erg druk met bezoekers, waarvan sommigen meer oog lijken te hebben voor jou dan voor de tempel. Je zal waarschijnlijk niet onder een paar groepsfoto's uitkomen. Als je zo min mogelijk drukte wil raad ik je zeker aan de speciale zonsopgang-tour te nemen. Het is vroeg opstaan en iets duurder, maar je hebt de vrijheid om rustig rond de tempel te lopen en de magische sfeer van de zonsopkomst mee te maken. Houd er in het regenseizoen rekening mee dat de zonsopgang zelf niet al te spectaculair zal zijn (of zelfs vrijwel onzichtbaar), maar dan nog is het meemaken van de stilte, op tjirpende krekels na, en het zicht op de nevelige bossen een bijzondere ervaring.

8,8
9 Algemene ervaring
9 Schoonheid
9 Interessant
10 Authenticiteit
7 Bereikbaarheid

Pluspunten Borobudur

  • Indrukwekkend
  • Mooi uitzicht op de natuurlijke omgeving

Minpunten Borobudur

  • Erg druk
  • Opdringerige verkopers als je de tempel verlaat
Ultieme tip: Veel hotels in Yogyakarta bieden de Borobudur (sunrise-)tour aan, inclusief chauffeur. De sunrise-tour is zeker een aanrader omdat dit een extra bijzondere sfeer creëert.

In het middelpunt van de belangstelling bij de Borobudur (bezocht in augustus 2013)

Review geschreven door Zoë de Goede op 07 april 2016

Het krioelt hier van de Aziatische toeristen, en eigenlijk weet ik niet wat ze het interessantst vinden aan deze plek; het boeddhistische heiligdom of de Westerse toeristen. Als onderwerp voor foto´s weet ik alleszins wel wat ze verkiezen: op een dag kregen we zo´n dertig vragen of we wilden poseren voor de camera. Als je al die toeristen weg denkt en je concentreert op het bouwwerk besef je je pas op wat voor unieke plek je je bevindt. Je kunt urenlang rondjes blijven lopen om de Borobudur heen, en het landschap van tientallen verschillende gezichtspunten bekijken, om je af en toe naast een van de enorme boeddha´s neer te vleien in de hoop dat je wat van zijn wijsheid overneemt.

7,2
7 Algemene ervaring
9 Schoonheid
7 Interessant
6 Authenticiteit
7 Bereikbaarheid

Pluspunten Borobudur

  • Mooi
  • Bereikbaarheid

Minpunten Borobudur

  • Toeristisch
Ultieme tip: Ga er met zonsondergang heen, het effect van de ondergaande zon achter de boeddha´s zorgt voor een adembenemend (en fotogeniek) beeld.
Aangeraden voor: Gezinnen, Backpackers, Stellen, Vriendengroep, Luxe reizigers, Budget reizigers, Cultuurliefhebbers

Specialisten Indonesië

Stay tuned

Wil jij elke maand naar Indonesië?

  • Schrijf je in voor de maandelijkse nieuwsbrief boordevol foto's, prijsvragen en insider tips.
  • Ook ontvang je speciale deals van onze partners.
  • En profiteer je van de leukste kortingen op reisproducten.

Aanmelden nieuwsbrief

Indonesië kenner
Sponsors