'DARI MANA?!' - een interview met Kaja Wolffers
"Dari mana?" Indonesiërs vragen het elkaar iedere dag, soms de hele dag door: "waar kom je vandaan, waar ben je geweest?". Of "ke mana?" : "waar ga je naartoe?". Het antwoord is meteen het laatste relevante nieuws, dat je vervolgens weer kan delen met anderen.
Indonesië.nl vraagt het bekende Nederlanders, soms met een Indonesische achtergrond. Waar zijn ze geweest in Indonesië? Waar hebben ze het lekkerst geslapen en gegeten? Welke plek heeft de meeste indruk op ze gemaakt?
In deze eerste editie van 'Dari mana?!' Kaja Wolffers (1973). Hij is de zoon van schrijfster en filmmaakster Marion Bloem die in 1983 bekend werd door haar boek 'Geen gewoon Indisch meisje'. Haar Indonesische afkomst keert nog regelmatig in haar werk terug. Voor de documentaire 'Wij komen als vrienden' die ze in Indonesië samen met haar man Ivan Wolffers maakte, was Kaja op elfjarige leeftijd 'best boy' (de klusjesman). Later werd hij regisseur en nu is Kaja Wolffers creatief directeur bij filmproducent NL Film. Hij is zo'n 25 keer in Indonesië geweest, de eerste keer was hij vier jaar oud. Kaja bezocht Sumatra, Kalimantan, Bali, Java, Sulawesi en Lombok. Bali vindt hij het mooist.
"Ik ben er heel vaak geweest en ondanks dat het drukker en drukker is geworden en het in niets meer lijkt op wat het ooit was, is er toch iedere keer weer iets nieuws te ontdekken."
En wat was de meest bijzondere reis die je in Indonesië hebt gemaakt?
Ik herinner me een reis van Padang naar Jakarta per vrachtschip, die ik ooit met mijn ouders heb gemaakt. Zo'n grote verroeste boot, waar we iedere dag tonijn uit blik aten, terwijl vliegende vissen en dolfijnen rond de boot dartelden. De boot vaarde ook langs de Krakatau, die erg veel indruk op me maakte.
In welk hotel, welke losmen of welk resort heb je het lekkerst geslapen?
Dat zijn er drie: Hotel Indonesia in Yogyakarta, waar ik als kind vaak kwam. Je kon uren op de veranda zitten terwijl grote insecten langzaam naar je toe wandelden of vlogen. En Pendawa Inn in het Kuta van begin jaren tachtig, omdat dat de eerste plek op Bali is die ik mij goed kan herinneren. En ik zou graag nog eens logeren in het Four Seasons Hotel op Jimbaran (het zuiden van Bali).
Wat is het lekkerste dat je in Indonesië hebt gegeten?
De Nasi Campur van Made's Warung op Bali. Heerlijk. En de Ayam Goreng Kelasem tussen Solo en Yogya. Dat is de beste gebakken kip ter wereld.
Wat vind je het prettigst aan het land?
De temperatuur, de mensen en vooral het feit dat alles er 'pelan pelan' kan, oftewel rustig. Er is geen haast, behalve in het verkeer dan… Het eten is goed.
En wat vind je minder prettig?
Het verkeer, ook al is het een haat-liefde verhouding. En de plekken die te toeristisch zijn geworden. Verder de rommel die mensen midden in de natuur weggooien (vooral op Java) en de wanstaltige smaak van Javaanse projectontwikkelaars.
Waardoor werd je het meest verrast?
Toen ik in eind jaren negentig na lange tijd weer in Jakarta was en me realiseerde dat deze stad geen 'arme stad' meer was. Dat er ineens wolkenkrabbers, malls, Dolce & Gabanna, Gucci en Häagen Dasz waren en dat er Bentleys rond reden.
Wat valt je op aan de Indonesiërs?
Er zit veel verschil tussen de eilanden. Ik hou erg van de mensen op Bali. Met de Javanen heb ik een beetje een haat-liefde relatie. Ik hou van de gezelligheid en het gekwebbel, maar vind het ook schokkend hoe soms kleine dingen in grote explosies van geweld uitmonden.
Waarin is Indonesië het meest veranderd sinds je eerste bezoek?
In de rijkdom. Vooral de Indonesische middleclass is ongelooflijk veel rijker geworden. Ze hebben nu westerse auto's, mobiele telefoons, huizen met airco. Dat was tussen 1977 en 1985 beduidend anders. Natuurlijk waren er geen mobiele telefoons, maar de gemiddelde levensstandaard was echt veel lager. Veel meer een Derde Wereld-land, terwijl het dat nu eigenlijk niet meer is.
Waar zou je naar toe willen als je weer zou gaan?
Ik ga graag zo vaak mogelijk naar Bali en zou ook nog wel eens de eilanden ten oosten van Lombok willen exploreren. Flores en de kleinere eilanden.
Wat zou iedereen die naar Indonesië gaat een keer moeten doen?
Een kretekje roken en een soto ayam op straat eten. En dan kwebbelen met de verkoper.
En wat zouden ze vooral moeten laten?
Ik ben verbaasd dat mensen naar zo'n mooi, vriendelijk en inspirerend land gaan, vervolgens in een volledig westers resort gaan zitten en daar de hele twee weken niet af komen.
