Grote bulldozers die tropisch regenwoud van Kalimantan op Borneo verpletteren en hoog in een van de bomen een orang-oetan bij wie je de teleurstelling bijna van zijn gezicht af kan lezen. Het is een bekend plaatje wat veel emoties bij ons oproept. In de plaats van het leefgebied van de orang-oetans worden oliepalmen geplant, waarvan de palmolie gebruikt wordt om onze pindakaas smeuig te maken. Of om te zorgen dat onze chocola niet smelt. En zo zit palmolie in nog veel meer voedsel- en ook schoonheidsproducten en wordt het bovendien gebruikt voor biobrandstof.
In die zin moet er - onder andere - voor onze boterham met pindakaas regenwoud gekapt worden in Indonesië. En door de enorme vraag naar palmolie wordt de leefomgeving van de orang-oetan steeds kleiner.
Hoewel de jacht op orang-oetans en illegale dierenhandel een nog groter en langer bestaand probleem is, blijft de groeiende palmolie-industrie en ontbossing die ermee gepaard gaat ook een bedreiging. Niet alleen voor orang-oetans, maar ook voor de lokale bevolking en het milieu. Zo leveren locals land in voor oliepalmplantages en worden arbeiders op diezelfde plantages vaak uitgebuit. Daarnaast draagt het wegbranden van bossen bij aan de jaarlijkse, enorme CO2-uitstoot van Indonesië.
Moeten we palmolie dan boycotten?
Steeds meer mensen en bedrijven proberen palmolie om die redenen te elimineren of te vervangen. Maar zo simpel is het helaas niet. Want voor alternatieve plantaardige oliën zoals soja, koolzaad, maïs en zonnebloem is véél meer hectare land nodig, wat voor nog meer ontbossing zorgt. Weliswaar niet in Indonesië, maar wel in andere landen. Dat is dus geen oplossing, maar een verschuiving van het probleem. Bovendien is de productie van palmolie een grote bron van inkomsten voor kleine boeren in Indonesië die we ze met een volledige boycot afnemen.
Wat is dan de oplossing?
Een alternatieve oplossing lijkt er helaas ook niet te zijn. Want hoewel de sleutel lijkt te liggen in het verduurzamen van de palmolie-sector, blijkt dit in de praktijk ondanks meerdere pogingen nog altijd moeilijk te realiseren. Hoe goedbedoeld ook, het blijft moeilijk om vast te stellen hoe duurzaam palmolie is en er zijn nog altijd teveel botsende belangen.
Hoe dan ook zijn veel partijen het erover eens dat de vraag naar palmolie gereduceerd moet worden. Het stoppen van palmolie gebruiken voor biobrandstof kan daar een enorm verschil in maken. Maar we moeten als consument ook palmolie consuminderen. Bijvoorbeeld door je bewust te zijn van je eigen verbruik van palmolie en dit waar mogelijk te reduceren. Zo kan de toename van palmolieplantages en daardoor verdere ontbossing bevroren worden.
