Een veel gehoorde vraag in Indonesië, zeker wanneer mensen horen dat je hier al bijna vijf jaar woont en werkt, is waar je allemaal al geweest bent. En dan besef ik me altijd weer hoe groot en uitgebreid dit land is. Na een eiland of tien, elf ben ik meestal wel weer uitgeteld, of ik zou erg kleine eilandjes in rivierbeddingen ook mee moeten nemen. Slechts tien van de zeventienduizend, heb ik liggen slapen de afgelopen jaren?
Gelukkig heb ik nu weer een baan waarbij ik niet alleen op en neer pendel tussen drie fabrieken in Sukabumi, en ik heb de laatste maand weer twee eilanden kunnen afvinken; Pulau Weh en Nias. Pulau Weh of Sabang is het noordelijkste eiland van Indonesië en het enige wat je daar voor hoeft te doen is een ferry te pakken vanuit Banda Aceh. Het eiland Nias ligt een paar honderd kilometer ten westen van Sumatra en heeft een unieke cultuur en bevolking die in niets lijkt op wat je elders in Sumatra kunt vinden. Tegenwoordig gaat er twee maal daags een vlucht van Medan naar Nias en is het wat makkelijker geworden om deze uithoek van Indonesië te bezoeken.
Een echt eiland heeft voor mij altijd iets bijzonders, net zoals Dordrecht, Kaager Eiland of Noord Beverland in Nederland; altijd een beetje apart als je daar komt, de mensen zijn er anders en er is overal water (wat meestal ook bootjes betekent). Boudewijn Buch heeft ooit eens een heel leuk boekje over eilanden en zijn fascinatie over deze 'kurken op de zee' geschreven. Natuurlijk zijn Java, Sumatra en Bali ook allemaal dergelijke 'kurken', maar het voelt toch anders wanneer je een ferry moet nemen, of wanneer je ook echt een eiland rond kan rijden zonder daar weken mee bezig te zijn.
Zowel Sabang als Nias zijn vreemde eenden in de bijt. Sabang is natuurlijk al heel bijzonder omdat het 'kilometer 0' heeft, het punt waar Indonesië begint in het noorden, en vroeger het punt dat het dichtst bij Nederland was. Wat nog bijzonderder is, is dat het de sharia die in de rest van de provincie Aceh geldt, aan de laars lapt. Men zegt wel dat dames die op de ferry stappen met een jilbab op, in Sabang de ferry komen af lopen in bikini. Hoewel dit soort verhalen een eiland iets mystieks geven, zijn ze vaak redelijk overdreven en moeten deze verhalen met het nodige zout worden besprenkeld, net als in dit geval. De dames dragen gewoon een jilbabs, ook na aankomst in Sabang, maar het is allemaal wel wat minder opgefokt dan in Aceh. Zo kan je er prima een biertje op het strand drinken, iets dat aan de andere kant van het water onmogelijk zou zijn.
Ook Nias is een apart eiland, omdat de cultuur en de mensen in niets lijken op wat je aantreft in Sumatra. Nias is misschien het meest bekend van de aardbeving in 2005 van 8,5 op de Richter schaal, die bijna het hele eiland verwoeste. Als je surft, dan ken je Nias waarschijnlijk van de killer waves, die je kunt vinden rond het eiland. De mensen zijn op een hand vol na allemaal katholiek en lijken uiterlijk eerder Chinees dan Sumantraans. En natuurlijk hebben ze een volledig eigen taal die in niets lijkt op Indonesisch. Toen ik er was, was er ook weer een aardbeving, nu van 5,5 en gelukkig heeft deze geen schade aan gericht. Maar het blijft vreemd om aan tafel te zitten en je eten komt voorbij trillen.
Waar de mensen in Aceh een beetje 'NGO moe' zijn naar de tsunami en de tsunami van hulpverleners die zich na deze ramp over Aceh spoelde, zijn de mensen in Nias nog lang niet moe en kunnen ze alle kleine beetjes hulp gebruiken. Sommige dorpjes zijn alleen bereikbaar per motor en dan ook alleen nog maar over het strand als het eb is, omdat de weg via de jungle alleen te voet aan te raden is. En je komt er soms opmerkelijke mensen tegen, zoals een oude Nederlandse pater in Mandrehe die al sinds '64 in Indonesië woont, en de laatste vierentwintig jaar van zijn leven heeft gewijd aan de bevolking van Nias. Helaas ben ik vergeten te vragen hoeveel eilanden hij al had bezocht in Indonesië.
Misja
