In Semarang leven behalve wij en een heleboel Indonesiërs ook nog een stel andere buitenlanders en die zijn vaak lid van de SIC, de Semarang International Community. De SIC heeft dan weer een bestuur en die organiseren feestjes, paaseieren zoeken, paintbal een kookcursus en verzorgen iedere maand een blad waarin iedereen van elkaar en de activiteiten op de hoogte wordt gehouden.
De SIC vind ook dat ze wat aan charity moet doen dus hier en daar geven ze wat geld weg en een keer per jaar verzorgen ze de lunch bij een instelling van de orang gila, de gekken van Semarang. Deze mensen worden meestal door de politie van straat geplukt omdat ze lastig zijn en op straat rondhangen en dus in de weg lopen. In Nederland heb ik verpleegkunde gestudeerd en gewerkt in de verstandelijk gehandicapten zorg en in de psychiatrie. Volgestouwd ben ik dus met ideeën van een persoonlijk budget, uitjes naar de Efteling, het belang van de patiënt centraal stellen, het belang van dagbesteding, van lichaamsbeweging en uiterlijke verzorging.
We gingen op bezoek bij een instellling van de overheid. Toen we daar aankwamen was ik het allerliefste weer in de auto gestapt en heel hard weg gereden. Dit leek precies op de beelden die ik heb van foto's van concentratiekampen. Mensen met kaalgeschoren hoofden die je met een doodse blik aankijken vanachter tralies. De instelling bestond uit vier hokken met in elk hok zo'n twintig mensen, verstandelijk gehandicapten en psychiatrisch patiënten door elkaar heen. We hadden eten meegebracht en terwijl we dat buiten op bordjes stonden te scheppen werden we uitgebreid bekeken. Ik wilde terugkijken en alles zien, en aan de andere kant voelde ik me erg gegeneerd, hoe kon ik dit nou uitgebreid gaan bekijken?
Toen de bordjes met eten allemaal klaar stonden ging het eerste hok open. Naast de bordjes stond het personeel met een stok in hun hand. De patiënten liepen met een grote boog om hen heen, met het hoofd gebogen als een hond die bang is voor zijn baasje. Ze aten buiten op het pleintje, snel en schrokkerig. Daarna namen enkelen nog een slok water uit de gieter, een gieter helemaal vies van de zwarte aanslag die dus door iedereen gedeeld werd. Vervolgens moesten ze weer naar binnen en ging de deur op slot en kon de volgende groep gaan eten. Een enkeling keek ons aan en zei 'bedankt', en ik vroeg me af waarvoor. Voor deze ene maaltijd in het jaar? Hoe kun je het daar nou bij laten? Hoe kun je deze mensen hier laten verpieteren en aan hun lot over laten? Maar wat kun je wel? Waar zou je in vredesnaam moeten beginnen?
De mensen zitten in hokken zonder wc en zonder bed. De kamers worden elke dag schoongemaakt, ja geweldig! ELKE dag! Elke dag, een keer per dag. Dus 's morgens om 9 uur de tuinslag door de ruimte en om half tien heeft de eerste alweer staan plassen en je wil niet weten hoe het om 1 uur 's middags is met dertig graden buiten. En dan 's avonds als je moe bent zoek je een plekje en slaap je op de grond temidden van die viezigheid. Dus wat heeft dan prioriteit? Wc's? Bedden? Schoon drinkwater en allemaal een eigen beker? Het personeel leren dat dit mensen zijn en geen lastige beesten? Activiteiten verzinnen en zorgen dat ze niet bijna de hele dag in hun hok zitten? Aandacht? Een knuffel?
Florence Nightingale is hier nodig. Die hier op haar zusterklompen met een schortje voor en een kapje op haar hoofd tussen de mensen gaat staan en ze liefde geeft, die ze verzorgt en tijd voor ze heeft en die ze leert om naar de wc te gaan. Die met haar verbluffende aanpak het personeel overtuigt en daar een ware revolutie teweeg brengt. Ik zou willen dat ik Florence was.
Maar ik ben Inge en ik wil hier graag iets goeds doen en daar ben ik ook hard naar op zoek, maar dit kan ik niet. Dit is te hopeloos, te erg. En tegelijkertijd is dat zo lullig om te zeggen, want ja niemand anders doet het dus dat betekent dat die mensen zo blijven leven, voor zover je dit leven kunt noemen. En zo zijn er nog vijf instellingen in Semarang, dus hoeveel zijn er wel niet op Java… Ja dat is dan ook weer Indonesië….
Inge Mondeel
