Mystiek Toraja
Een van mijn beste vriendinnen trouwde vorige week met haar Indonesische man. Ze wonen beiden inmiddels een jaar in Zwitserland, waar ze voor de wet zijn getrouwd. Maar om het feest compleet te maken, werd er ook in Sulawesi getrouwd. In de streek Toraja, waar de bruidegom en zijn familie vandaan komen. Na een reis van bijna 24 uur met paard en wagen, boot, scooter, vliegtuig, bus en auto arriveerde ik op de plaats van bestemming.
In Toraja leeft de bevolking in een geclusterde gemeenschap met ongeveer vier tot zes families. De gemeenschap wordt gevormd door een rijtje houten huizen op palen met veelal een keuken en wasplaats onder het huis. Tegenover deze huizen staan een aantal traditionele Toraja Tongkonanhuizen, welke de vorm van een boot hebben met hun typerende zadeldaken. De puntdaken zijn hoog en versierd met de hoorns van buffels. Hoe meer hoorns, hoe meer status. In het midden is er een open ruimte voor ceremonies.
Aangekomen in de gemeenschap werd ik met open armen ontvangen, maar voornamelijk eerst gewaarschuwd tijdens het uitstappen, zodat ik niet in het bloed en de ingewanden van een dier zou stappen. Er waren namelijk voorbereidingen gaande voor een begrafenis. De bruiloft stond gepland voor drie dagen later.
Voor de Torajabevolking is een begrafenis de meest belangrijke viering van het leven. Niet de grootte van het huwelijk, maar de grootte van de begrafenis markeert de status van een familie. Daarom wordt in Toraja een persoon pas begraven wanneer er voldoende geld is voor de ceremonie. Dit kan soms wel weken, maanden tot jaren duren. Gedurende die tijd wordt het lichaam in het huis van de familie gebalsemd bewaard. Tot de ceremonie compleet is, wordt de overleden persoon niet als dood aanvaard, maar als “het zieke familielid”.
Aan het begin van de ceremonie wordt een buffel geslacht. De meest waardevolle buffels zijn de witte buffels. De prijs kan oplopen tot € 20,000. Daarnaast worden er veel varkens geslacht. Het vlees wordt terplekke gesneden en bereid. Bijna alles van het dier wordt gebruikt. Een gedeelte van het vlees wordt gemengd met bladeren en in een bamboe stok op het vuur gerookt en een ander gedeelte gaat in een grote ton en wordt uren lang gekookt. De mannen van de gemeenschap nemen de varkens en buffels onder handen, terwijl de vrouwen onder het huis vis, kip, kroepoek, nasi en mie bereiden.
Het is een heftig proces voor iemand die voornamelijk vegetarisch eet en ik weet nu waar de term gillen als een speenvarken vandaan komt. Maar ik heb respect voor een van deze eeuwen oude tradities en vond het een eer om dit mee te maken.
De daadwerkelijke ceremonie was indrukwekkend met sprekers en veel zingen. Aan het eind werd de kist met de overledenen op de schouders door jonge mannen onder luid gegil wild door elkaar geschud en rondgedraaid om eventuele kwade geesten te verjagen. Om vervolgens naar de begraafplaats te worden gebracht.
De voorbereidingen voor de bruiloft duurde twee dagen. Naast het eten, wordt er voor het bruidspaar een podium gebouwd met een miniatuur Tongkonan en versierd met doeken, planten en bloemen. Voor de gasten worden er zitplaatsen in de schaduw gebouwd. De laatste avond werd er muziek gespeeld en gedanst, terwijl de laatste puntjes op de i werden gezet.
Op de dag van de bruiloft werd ik om vijf uur gewekt voor de make-up. De kerkdienst zou om tien uur beginnen. Vijf uur in de make-up leek me erg lang, dus ik draaide me nog even om. Maar het hele huis zoemde van de activiteit en van slapen kwam niet veel meer.
Alle familie en goede vrienden kregen een traditionele Toraja-outfit. Een rode sarong met top, versierd met veel rode, gele en groene kralenkettingen en in het haar een kralen band. De stijl lijkt een beetje Indiaans en ik voelde me net Pocahontas.
Na de kerkdienst volgde een ceremonie op het podium in de gemeenschap. Gevolgd door een veiling van de laatste levende varkens en een foto sessie met bruidspaar en gasten. Om twee uur in de middag was het klusje geklaard en werd alles weer afgebroken. Een hele bijzondere ervaring in dit mystieke land.
Over Esther
Ik ben een 43-jarige levensgenietster die na tien jaar te hebben gewerkt als sociaal-maatschappelijk werkster haar leven omgooide.
In 2004 begon ik aan een groot avontuur en vertrok ik met mijn leven in een rugzak van Nederland naar Australië en Azië. Niet wetende dat dit een ongelooflijke reis zou gaan worden die nog steeds niet tot een einde is gekomen.
Sinds zes jaar woon ik op Gili Trawangan, een tropisch eilandje aan de noord/west kust van Lombok. Hier heb ik een baan in het toerisme en geniet ik van het heerlijke klimaat, het lekkere eten, de lieve mensen en voornamelijk van het relaxte levenstempo. Hier leven we volgens het begrip 'jam karet' hetgeen zich laat vertalen naar 'rubbere tijd'.
